.png)
حکمرانی داده‌محور، زیربنای زندگی مطلوب برای مردم است
حکمرانی داده‌محور بهترین شیوه مدیریت عمومی است، چرا که با افزایش شفافیت، زمینه دسترسی آسان و مؤثر مردم به خدمات و فرآیندهای اجرایی را فراهم می‌سازد.
به گزارش روابط عمومی سازمان فناوری اطلاعات ایران، دکتر محمد محسن صدر، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، در نشست تخصصی «ارتباطات پایدار، هوش مصنوعی و زندگی هوشمند»، ضمن قدردانی از تلاش‌های فعالان حوزه ارتباطات و روابط عمومی، ارتباطات پایدار، هوش مصنوعی و زندگی هوشمند را از مطالبات اصلی مردم برای دستیابی به زندگی مطلوب برشمرد.
حکمرانی داده‌محور؛ کلید شفافیت و ارتقای خدمات عمومی
دکتر صدر با تأکید بر اهمیت حکمرانی مبتنی بر داده، اظهار داشت: «حکمرانی داده‌محور بهترین شیوه مدیریت عمومی است، چرا که با افزایش شفافیت، زمینه دسترسی آسان و مؤثر مردم به خدمات و فرآیندهای اجرایی را فراهم می‌سازد.» وی افزود: این رویکرد، امکان دریافت بازخوردهای مردمی را نیز فراهم می‌کند و به بهبود کیفیت خدمات کمک شایانی خواهد کرد.
وی همچنین ارتباطات پایدار و باکیفیت را زیربنای خدمات‌رسانی مناسب و ارتقای کیفیت زندگی دانست و تأکید کرد: «بدون برقراری ارتباط مؤثر، سایر ابعاد زندگی نیز با اختلال مواجه می‌شود.»
هوش مصنوعی؛ ارکان، چالش‌ها و الزامات
رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران با اشاره به سه رکن اصلی هوش مصنوعی—شامل داده‌های مبنایی باکیفیت، زیرساخت‌های پردازشی مناسب، و نیروی انسانی متخصص—تصریح کرد: «در حوزه نیروی انسانی متخصص، کشور ما ظرفیت بالایی دارد؛ اما در زمینه داده‌های استاندارد، دسترسی به داده‌های عمومی به‌ویژه در بخش دولتی، و همچنین زیرساخت‌های پردازشی با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم که باید برای رفع آن‌ها برنامه‌ریزی شود.»
ضرورت نقشه راه و پرهیز از موازی‌کاری
دکتر صدر با انتقاد از رقابت‌های غیرسازنده و موازی‌کاری میان برخی نهادها، اظهار داشت: «نبود نقش‌آفرینی مشخص در پروژه‌ها می‌تواند به هدررفت منابع کشور منجر شود. تدوین یک نقشه راه جامع و منسجم، با بهره‌گیری از تجارب گذشته، ضرورتی انکارناپذیر است.»
هوش مصنوعی؛ فرصتی همراه با دغدغه‌ها
معاون وزیر ارتباطات با اشاره به دغدغه‌های جهانی پیرامون هوش مصنوعی، از جمله حذف برخی مشاغل، گفت: «توسعه هوش مصنوعی می‌تواند راه‌حل‌های جایگزین ایجاد کند و جای نگرانی نیست.» وی همچنین بر نقش حکمرانی داده‌محور در تحقق شفافیت، توزیع عادلانه ثروت و ارتقای کیفیت زندگی—مطابق تأکید رئیس‌جمهور—تأکید کرد.
اقتصاد دیجیتال و نقش بازارگاه داده
دکتر صدر با اشاره به هدف‌گذاری رشد ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال در برنامه هفتم توسعه، گفت: «اپراتورها باید از تمرکز صرف بر بسته‌های اینترنتی فاصله بگیرند و به‌سوی ارائه خدمات هوشمند و خلق ارزش افزوده حرکت کنند.» وی نقش وزارت ارتباطات را تسهیل‌گر و بسترساز دانست و تأکید کرد تأمین مالی پروژه‌ها نیازمند مشارکت مؤثر بخش خصوصی است.
وی همچنین با اشاره به افزایش چشمگیر تولید مقالات علمی در کشور، خاطرنشان کرد: «بسیاری از این مقالات به دلیل عدم انطباق با نیازهای اجرایی دستگاه‌ها، کاربردی نمی‌شوند. باید از ظرفیت هوش مصنوعی در حل مسائل کلان کشور بهره گرفت و زمینه جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه را فراهم کرد.»
لزوم ایجاد پلتفرم یکپارچه ملی
دکتر صدر همچنین پیشنهاد ایجاد پلتفرمی واحد برای بارگذاری و هماهنگی نقشه‌های دستگاه‌های مختلف را مطرح کرد و افزود: «تعدد و ناهماهنگی در نقشه‌های موجود، مانعی بر سر راه بهره‌برداری مؤثر از اطلاعات است. یکپارچه‌سازی این نقشه‌ها می‌تواند به بهره‌وری و هماهنگی بیشتر منجر شود.»
بهبود رتبه جهانی، صرفه‌جویی انرژی و ارتقای رقابت‌پذیری
وی با اشاره به رتبه ۱۰۱ ایران در شاخص توسعه دولت الکترونیک، و هدف‌گذاری ارتقای آن به رتبه ۷۵ تا پایان برنامه هفتم توسعه، گفت: «رئیس‌جمهور بر دستیابی ایران به جایگاه ۲۰ کشور برتر در این حوزه تأکید دارند. این هدف با اصلاح سامانه‌های خدمات‌رسان و رویکرد اکوسیستمی قابل تحقق است.»
دکتر صدر همچنین استفاده از سامانه‌های هوشمند را عاملی برای صرفه‌جویی حداقل ۱۵ درصدی در مصرف انرژی دانست و گفت: «این اقدام می‌تواند به توزیع عادلانه یارانه‌های انرژی منجر شود.»
دیدگاه بخش خصوصی؛ شکاف دیجیتال به‌مثابه فرصت
میرعلی سیدی، نماینده بخش خصوصی، با اشاره به شکاف دیجیتال در کشور، آن را فرصتی برای حرکت در لبه فناوری دانست و گفت: «در حوزه زیرساخت و نیروی انسانی بالاتر از متوسط جهانی هستیم، اما در ارائه خدمات برخط با چالش‌هایی روبه‌رو هستیم.»
چالش‌های سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی
احسان چیت‌ساز، معاون سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه فاوا و اقتصاد دیجیتال، نیز با اشاره به شکاف عمیق میان ایران و کشورهای پیشرو در هوش مصنوعی، خاطرنشان کرد: «کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و داده‌ها موجب کاهش بازدهی اقتصادی شده است.» وی افزود: «در حالی که هدف برنامه هفتم، نرخ رشد ۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال است، این نرخ اکنون به ۴.۲ درصد رسیده است.»
چیت‌ساز همچنین هشدار داد: «طبق پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۳۰، حدود ۳۲ درصد از انرژی جهان صرف پردازش داده‌ها و هوش مصنوعی خواهد شد، که با توجه به وضعیت انرژی کشور، چالشی جدی به‌شمار می‌رود.»
جایگاه ایران در آمادگی بهره‌گیری از هوش مصنوعی
دکتر حسین ریاضی، مشاور وزیر ارتباطات، در ادامه این نشست، بر اولویت‌های وزارت ارتباطات در حل چالش‌های کلان کشور تأکید کرد و مدیریت هوشمند انرژی، حوزه سلامت، بهره‌وری صنایع و کشاورزی، توسعه اقتصاد دیجیتال و جلوگیری از مهاجرت نخبگان را از جمله محورهای مهم برشمرد. وی همچنین افزود: «در مواردی چون آلودگی هوا، ترافیک، محیط زیست و منابع اقلیمی، فناوری اطلاعات می‌تواند نقش مهمی ایفا کند.»
ریاضی با استناد به گزارش دانشگاه آکسفورد، رتبه ایران در آمادگی بهره‌گیری از هوش مصنوعی را ۹۴ در میان ۱۹۳ کشور اعلام کرد و افزود: «در حوزه فناوری و ابزارها، رتبه ایران از ۶۳ به ۶۱ ارتقا یافته است.»
لزوم تدوین استراتژی ملی برای هوشمندسازی
در پایان، دکتر احسان آریانیان، رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات پژوهشگاه ارتباطات، با تأکید بر ضرورت سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پردازشی، از تدوین استراتژی ملی، سیاست‌های حمایتی و اقدامات تنظیم‌گرانه برای توسعه هوشمندسازی، اینترنت اشیا و فناوری‌های نوین به عنوان اولویت‌های وزارت ارتباطات یاد کرد.
